Cách trị mê tín hay
Năm 2015, điền dã ở dọc sông Hóa (bên Thái Thụy, Thái Bình), tìm hiểu về ngôi đền thờ Tây Thi - tứ đại mỹ nhân Trung Quốc (dân đồn nàng quê ở đây), thì gặp một ngôi đền thờ đào hát. Câu chuyện khiến mình vừa giật mình, sợ hãi, tò mò và khó tin.
Thời Lê, đê sông Hóa liên tục vỡ. Lụt lội, dân đói. Bà đồng gọi Hà Bá lên nói chuyện, hóa ra Hà Bá đòi hiến tế.
Rạp dựng lên bên sông. Dân làng thuê đào hát về biểu diễn. Đào hát đang trên sân khấu, thì chặt cột, sân khấu trôi sông, đào hiến cho Hà Bá.
Xót thương nàng, dân làng dựng đền thờ. Vẫn khói hương đến nay.
Đồng cốt, mê tín ở VN hầu như đều có nguồn gốc từ phương Bắc. Hà Bá thì cũng gốc tàu. Người đi sông thì đều hãi ông "thần" này.
Đọc sử thời chiến quốc, thấy người xưa đã trừ tệ mê tín dị đoan, ấy mà mãi chưa hết.
Có câu chuyện rất thú vị Tư Mã Thiên kể về Tây Môn Báo, người nước Ngụy, sống khoảng năm 400 Trước công nguyên, đã trừ tệ mê tín dị đoan rất hiệu nghiệm. Cầu kỳ tóm lược ra đây, để anh chị em đọc tham khảo:
Thời Ngụy Văn Hầu, Tây Môn Báo làm huyện lệnh ở ấp Nghiệp. Báo đến ấp Nghiệp hỏi các trưởng lão hỏi dân tình khổ sở vì điều gì. Các vị trưởng lão nói:
- Khổ vì chuyện Hà Bá lấy vợ nên dân nghèo.
Tây Môn Báo hỏi tại sao, họ đáp:
- Quan tam lão và những người thuộc lại mỗi năm thu thuế trăm họ dc mấy trăm vạn, lấy ra hai ba mươi vạn để cưới vợ cho Hà Bá. Còn bao nhiêu thì giao cho ông đồng, bà cốt chia nhau mang về. Đến lúc ấy, bọn bà cốt đi thấy nhà nào có con gái đẹp thì nói nên gả cho Hà Bá, và đem đồ sính lễ đến cưới. Họ tắm rửa cho cô ta xong, lấy the lụa mặc cho cô ta, cho ở một mình, ăn chay, dựng nhà trai cung ở trên bờ sông Hoàng Hà, bày cờ đỏ màn the, cho người con gái sống ở trong cung. Cô ta có đủ thịt bò, rượu, cơm. Làm như thế hơn 10 ngày, sau đó lại đánh phấn tô điểm cho cô ta, chuẩn bị giường, chiếu như cô dâu thật, để cô gái trên giường cho trôi trên sông Hoàng Hà. Lúc đầu còn trôi ở trên mặt nước, đi đến mấy dặm rồi mới chìm. Nhà nào có con gái đẹp cũng rất sợ ông đồng bà cốt bắt gả cho Hà Bá. Cho nên nhiều nhà mang con gái đi xa để trốn, nên trong thành vắng người, lại càng đói kém. Tục này đã có từ lâu, dân gian có câu tục ngữ tương truyền: "Nếu ko lấy vợ cho Hà Bá thì nước dâng chết hết dân".
Tây Môn Báo nói:
- Khi nào Hà Bá lấy vợ, xin cụ tam lão, các ông đồng bà cốt, các phụ lão tiễn người con gái trên sông Hoàng Hà đến nói với tôi, tôi cũng muốn tiễn cô ta.
Họ đều nói:
- Dạ.
Đến hôm ấy, Tây Môn Báo đến họp trên sông Hoàng Hà. Cụ tam lão, các thuộc lại, những người tai mắt, các bô lão trong làng, nhân dân, bọn con gái làm đệ tử theo bà đến 10 người. Tất cả đều mặc áo the mỏng đứng đằng sau bà cốt.
Tây Môn Báo nói:
- Gọi người vợ Hà Bá đến đây xem xấu đẹp thế nào?
Người ta liền dẫn người con gái ở trong màn ra trước mặt Báo. Báo nhìn người ấy, đoạn quay lại bảo tam lão, ông đồng bà cốt:
- Người con gái này không đẹp. Phiền bà cốt xuống sông báo với Hà Bá khi nào tìm đc người để thay sẽ đưa dâu.
Liền sai thuộc hạ và quân lính ôm bà cốt già ném xuống sông Hoàng Hà. Một lát sau, Bảo lại nói:
- Bà cốt già sao đi lâu thế? Các đệ tử phải giục bà ấy đi chứ!
Lại sai ném một người đệ tử xuống sông. Một lát sau, Báo lại nói:
- Đệ tử sao lâu về thế? Phải sai một người nữa đi giục họ về.
Lại ném một đệ tử xuống sông nữa. Tây Môn Báo lại nói:
- Bà cốt già và đệ tử đều là đàn bà con gái không thể trình bày
công việc được. Xin phiền vị tam lão xuống trình bày đầu đuôi.
Lại sai ném tam lão xuống sông Hoàng Hà. Tây Môn Báo cắm
bút lên đầu làm ra vẻ cung kính quay về phía sống một hồi lâu. Các vị trưởng lão và thuộc lại đứng bên cạnh đều sợ hãi. Tây Môn Báo quay lại nói:
- Bà cốt già, tam lão không về! Bây giờ làm thế nào?
Muốn sai một người thuộc lại và một người trưởng lão xuống giục.
Hai người này đập đầu van xin, đầu muốn vỡ, máu chảy lênh
láng trên đất, sắc mặt xám như tro nguội. Tây Môn Báo nói:
- ĐƯỢC, ta hãy đợi một chút.
Một lát sau, Tây Môn Báo bảo:
- Ông lại đứng đây, Hà Bá giữ khách như thể lâu rồi. Cho tất cả
về nhà.
Thuộc lại và dân chúng ấp Nghiệp đều hoảng sợ. Từ đó về sau không ai dám nói đến việc Hà Bá lấy vợ nữa.
Tây Môn Báo sai dân đào mười hai con ngòi để đem nước sông
Hà vào tưới ruộng của dân, ruộng đều đầy nước. Lúc bấy giờ dân
chúng đào ngòi rất khổ cực, không muốn làm, Báo nói:
- Dân chúng có thể vui thích khi việc đã thành, nhưng không
thể cùng họ lo toan khi bắt đầu làm. Nay các cụ và con em tuy lo
lắng, khổ sở vì ta, nhưng một trăm năm sau thế nào con cháu của các cụ cũng sẽ nhớ đến lời ta.
Đến nay, nhờ được thủy lợi, nhân dân đều được no đủ, giàu có.
Tây Môn Báo làm huyện lệnh
đất Nghiệp nổi tiếng trong thiên hạ, ơn đức lưu lại đời sau không khi nào hết. Chẳng phải là một vị đại hiền sao?
Search